| به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «بررسی وضعیت کتب و منابع انسان‌شناسی در ایران» با حضور مهرداد عربستانی، روح‌الله نصرتی، پیمان متین و جبار رحمانی در غرفه خانه کتاب در مصلی تهران برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)نشست «بررسی وضعیت کتب و منابع انسان‌شناسی در ایران» با حضور مهرداد عربستانی، روح‌الله نصرتی، پیمان متین و جبار رحمانی در غرفه خانه کتاب در مصلی تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهرداد عربستانی گفت: در این نشست آنچه را که بررسی می‌کنیم در واقع فراز و نشیب‌های نشر کتاب‌های انسان‌شناسی است که جامعه امروز ما در عرصه‌های مختلف نشرهای دیگر همانند حوزه ما با آن دست و پنجه نرم می‌کند. می توان از مسائل مختلفی نام ببرد، مثلاً اتکاء تولیدات به سلیقه مؤلفان و مترجمان ، و عدم کنترل کیفیت و کتاب‌هایی که در حوزه انسان‌شناسی منتشر می‌شود از مشکلات بارز در این حوزه است.
وی ادامه داد: خوشبختانه تعداد افرادی که در حوزه انسان‌شناسی فعالیت می‌کنند نسبت به گذشته رشد چشمگیری داشته که باعث شده ما را در این حوزه بیشتر از گذشته به منابع مطالعاتی نیاز داشته باشیم. البته این موضوع تیغی دو لبه است، از سویی تولیدات بیشتر شده ولی از طرفی تولیدات غیر کیفی هم ممکن است افزایش یابند. همچنین آنچه که بیش از چیز دیگری حائز اهمیت است، بحث ترجمه است. متاسفانه تا زمانی که ما منتظر و متکی بر تجرمه ها هستیم، نمی‌توانیم همزمان با کشورهای دیگر در این عرصه رشد کنیم. من فکر می‌کنم که باید سیاست زبانی در نظام آموزشی به گونهای باشد که توانمندی لازم برای استفاده از متون اصلی زیاد شود تا مجبور نشویم وابسته به یک اثر ترجمه برای سال‌های زیادی باشیم. این سیاست زبانی باید تداوم داشته باشد و به صورت جدی دنبال شود.
عربستانی با توجه به مساله نقد کتاب‌های حوزه انسان‌شناسی بیان کرد: در اجتماع علمی نقد آثار و انتشارات جایگاهی که باید داشته باشد ندارد و فرهنگ نقد به خوبی جا نیفتاده است و نقد علمی میتواندد دستمایه دلخوری و عداوت شود. ما باید کار اجتماعی علمی در این زمینه انجام دهیم و حوزه نقد را بسیار جدی بگیریم. نقد در نظام آکادمیک قبل از انتشار از طریق داوری و بعد از انتشار توسط منتقدیم و مرورگران صورت میگیرد، این دو جایگاه نقد مکمل هم هستند. و در واقع نقد پس از انتشار، نقد داوران کار هم خواهد بود. انتشارات نیازمند این هستند که به حوزه‌های اقتصادی متصل شوند. اگر این امر ممکن شود، ناشرانی که به طور شخصی و بدون هیچ حمایتی فعالیت می‌کنند، می‌توانند مسیر خود را به خوبی طی کنند. ما نباید فراموش کنیم تغییر سیاست در این حوزه می‌تواند به نشر کتاب‌های انسان‌شناسی کمک زیادی کند.
پیمان متین نیز طی سخنانی گفت: من به عنوان ناشر تخصصی در حوزه انسان‌شناسی می‌گویم که در ابتدا نیازمند این هستیم که بدانیم هدف ما چه چیزی است و تا به حال در این مسیر با چه چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌ایم.
وی افزود: ناشران ایران زمانی که وارد بازار کار می‌شوند، نقش‌های متفاوت دارند از جمله اینکه کارهای فرهنگستان، کارهای دولتی و دانشگاهی انجام می‌دهند و این باعث می‌شود که نتوانند در یک حوزه متمرکز شوند. آنچه که باید در جامعه ما رخ دهد، تخصصی شدن ناشرها با تعریف بین‌المللی صورت بگیرد و به صورت بومی نباشد. موضوع دیگری که نیاز به بررسی دارد، بحث ترجمه است. متاسفانه در کشور ما تالیف در حوزه‌های کتاب‌های انسان‌شناسی بسیار کم است و آنچه که مخاطبان این حوزه به سراغ آن می‌روند، کتاب‌های ترجمه شده است. فکر می‌کنم در این خصوص اساتید نقش بسیار مهمی در تربیت دانشجویان دارند.
روح‌الله نصرتی با بیان اینکه من نگاه متفاوت‌تری نسبت به نشر کتاب‌های حوزه انسان‌شناسی دارم عنوان کرد: باور دارم حوزه نشر دراین سال‌ها پیشرفت چشمگیری داشته است. ما باید بتوانیم آینده حوزه نشر انسان‌شناسی را غنی‌تر کنیم.
وی تاکید کرد: آنچه که باید در حوزه انسان‌شناسی به صورت جدی پیگیری شود و مورد بحث قرار گیرد، سیاست در این حوزه است. تا زمانی که ما چارچوب و روش مشخص و معینی در حوزه نشر کتاب‌های انسان‌شناسی نداشته باشیم، بازار نشر در این حوزه گرفتار مسایل مختلفی می‌شود. جامعه حوزه کتاب‌های انسان‌شناسی به صورت سلیقه‌ای کتاب انتخاب می‌کنند و ناشران مجبورند با توجه به سلایق مخاطب خود در حوزه نشر فعالیت کنند.
جبار رحمانی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه متاسفانه حوزه بازار نشر انسان‌شناسی دچار آشفتگی زیادی است توضیح داد: هنوز ما متون قوی در این زمینه نداریم. آنچه که در بحث ترجمه گریبان ما را گرفته، بحث ترجمه در فضای آکادمیک است. جامعه ما به مترجم بها و اهمیت بیشتری نسبت به مولف می‌دهد و این باعث می‌شود که افراد به سمت ترجمه ترغیب شوند. از مسایل دیگر در حوزه ترجمه، فنی شدن بحث ترجمه است. زمانی که دانشجویان متوجه می‌شوند که می‌توانند از ترجمه به عنوان فن استفاده کنند، کمتر به بحث تالیف اهمیت می‌دهند.
وی ادامه داد: ما نیازمند حمایت‌های جدی مسئولان و دولت در حوزه تخصصی شدن و تالیف کتاب‌های حوزه انسان‌شناسی هستیم چرا که با حمایت آنها منجر به فراهم شدن زیرساخت‌ها و بستر مناسب برای تالیف کتاب‌های حوزه انسان‌شناسی می‌شود و ناشران کمتر به سراغ کتاب‌های عمومی می‌روند. مهم‌تر از همه این بحث‌ها، مساله کیفیت در کتاب‌های انسان‌شناسی بسیار مهم و اساسی است و باید کیفیت این کتاب‌ها مورد نقد و بررسی قرار گیرد. متاسفانه ما آثار با کیفیت پایینی داریم.
رحمانی با بیان اینکه متاسفانه ساختار توزیع کتاب در کشورمان بسیار ناعادلانه است و مافیای زیادی در بازار کتاب داریم گفت: اساتید دانشگاهی و هیات علمی دانشگاه‌ها می‌توانند در تبلیغ کتاب‌های حوزه انسان‌شناسی تاثیر داشته باشد و این کتاب‌ها را برای دانشجویان خود معرفی کند و این حداقل کاری است که فعالان در حوزه انسان‌شناسی می‌توانند انجام دهند.
|